TikTok – một hiện tượng truyền thông xã hội, đã nhanh chóng chiếm lĩnh tâm trí của hàng tỷ người trên khắp thế giới. Với độ dài video chỉ 15 giây, ứng dụng này không chỉ đơn thuần là một nền tảng giải trí mà còn là nguồn cảm hứng sáng tạo không ngừng. Sự thành công của TikTok không chỉ đến từ khả năng tạo ra nội dung ngắn gọn và gây nghiện mà còn từ khả năng kết nối cộng đồng trực tuyến một cách nhanh chóng. Với sự đa dạng của nền văn hóa và sự sáng tạo của người dùng, TikTok đã trở thành nền tảng phổ biến cho cả những người sáng tạo nghiệp dư và những nghệ sĩ chuyên nghiệp. Đến nay, TikTok không đơn thuần chỉ là một ứng dụng mà là một hiện tượng văn hóa số, mang đến cho người dùng trải nghiệm độc đáo và không ngừng thú vị. Hôm nay hãy cùng DC Media tìm hiểu về TikTok là gì? TikTok hoạt động như thế nào và vì sao nền tảng này lại trở nên phổ biến đến vậy.
TikTok là gì?
TikTok là gì? TikTok là một ứng dụng truyền thông xã hội phổ biến, giúp người dùng tạo, xem, và chia sẻ những video ngắn có độ dài chỉ 15 giây, được quay bằng điện thoại di động hoặc webcam. Ứng dụng nổi bật với nguồn cấp dữ liệu được cá nhân hóa, chứa đựng những video ngắn, hấp dẫn, đi kèm theo nhạc và hiệu ứng âm thanh bắt tai.
Điều này mang đến trải nghiệm gây nghiện, kích thích sự tương tác cao từ người sử dụng. Cả những người sáng tạo nghiệp dư và chuyên nghiệp đều có thể thêm vào video của họ các hiệu ứng như bộ lọc, nhạc nền, nhãn dán. Đồng thời, họ cũng có thể hợp tác với nhau trên nền tảng này, tạo ra những video song ca và chia sẻ nội dung kể cả khi ở xa nhau về địa lý.
TikTok không chỉ là một ứng dụng để tạo và xem video ngắn, mà còn là một cộng đồng truyền thông xã hội – nơi người dùng chia sẻ đủ loại nội dung từ giải trí và hài kịch đến thông tin giải trí. Video có độ dài từ 15 đến 60 giây, tạo nên không khí vui nhộn và sáng tạo. Ngoài việc giải trí, TikTok trở nên ngày càng đa dạng khi được sử dụng cho mục đích thông tin giải trí. Những người có ảnh hưởng trên nền tảng này không chỉ mang lại niềm vui mà còn chia sẻ lời khuyên, mẹo, thậm chí tự quảng cáo. Các chủ đề như làm đẹp, thời trang, tài chính cá nhân, lập ngân sách, và nấu ăn đều trở thành những nội dung phổ biến.
TikTok đã gia nhập thị trường vào năm 2018 và nhanh chóng trở thành một trong những ứng dụng truyền thông xã hội lớn nhất trên thế giới. Đến tháng 9 năm 2021, có khoảng một tỷ người dùng hoạt động hàng tháng trên toàn cầu, và theo dự đoán của data.ai năm 2022, TikTok sẽ vượt qua ba tỷ lượt tải xuống và người dùng sẽ chi tiêu khoảng 3 tỷ USD trên iOS và Google Play. Tuy nhiên, như nhiều nền tảng truyền thông xã hội khác, TikTok cũng đối mặt với những lo ngại về quyền riêng tư và lạm dụng thông tin cá nhân. Điều đặc biệt là phần lớn TikTok thuộc sở hữu của Trung Quốc, tạo ra những thách thức và tranh cãi về an ninh dữ liệu.
Sự ra mắt của TikTok
Tên “TikTok” không chỉ là một cái tên đơn thuần, mà còn chứa đựng sự ý muốn của định dạng video ngắn mà ứng dụng mang lại. Xuất hiện lần đầu vào tháng 9 năm 2016, TikTok là sản phẩm của công ty khởi nghiệp Trung Quốc ByteDance, trước đây được biết đến với tên gọi Douyin. Điểm khởi đầu của sự nổi tiếng không ngừng của TikTok bắt đầu từ cuối năm 2017, khi ứng dụng này thâu tóm một đối thủ cạnh tranh, Musical.ly, và chuyển toàn bộ danh sách 200 triệu tài khoản của mình vào nền tảng TikTok.
ByteDance, vào giữa năm 2020, được đánh giá có giá trị lên đến 140 tỷ USD, dựa trên việc bán một số cổ phần nhỏ của công ty. Chính TikTok, chỉ một phần nhỏ của ByteDance, đã được định giá ở mức khoảng 50 tỷ USD. Nếu như dự kiến này trở thành hiện thực, TikTok sẽ trở thành một trong những công ty khởi nghiệp có giá trị nhất trên thế giới, một sự thăng tiến ấn tượng trong thế giới kinh doanh và công nghệ.
TikTok hoạt động như thế nào?
Hoạt động tiếp thị trên TikTok đang ngày càng phát triển, ngày càng nhiều đại lý mong muốn hỗ trợ các thương hiệu tạo ra nội dung độc đáo để thu hút sự chú ý trên nền tảng này. Trong khi quảng cáo truyền thống thường tập trung vào việc nhấn mạnh chất lượng xuất sắc của sản phẩm, thì trên TikTok, những chiến dịch nhẹ nhàng và hài hước, kết hợp với âm nhạc mới là chìa khóa thành công. Mục tiêu cuối cùng là lan truyền nhanh chóng trên trang web và thúc đẩy người dùng TikTok tham gia, tạo ra nội dung tương tự.
Một số chiến dịch tiếp thị đáng chú ý trên TikTok bao gồm chuỗi nhà hàng Chipotle, đã khuyến khích người dùng mặc trang phục Halloween và chia sẻ hình ảnh của họ để nhận phiếu giảm giá “Boorito“. Chiến dịch này đã thu hút đến 4 tỷ lượt xem. Còn elf Cosmetics đã thành công khi hợp tác với các người ảnh hưởng để tổ chức chương trình và cuộc thi thực tế trực tuyến với hashtag #eyeslipsface, đạt được 10,3 tỷ lượt nhấp chuột tính đến tháng 11 năm 2023.
NBA cũng không nằm ngoài cuộc chơi, đăng ký tài khoản và có hơn 20,7 triệu người theo dõi tính đến tháng 11 năm 2023. Mục tiêu của họ là tăng cường nhận thức toàn cầu về NBA, đặc biệt là trong giới trẻ. TikTok có văn phòng tại nhiều thành phố lớn trên thế giới, từ Bắc Kinh, Jakarta, London, Los Angeles, cho đến Mumbai, Seoul, và Tokyo. Điều này chứng tỏ sự phổ biến và tầm ảnh hưởng toàn cầu của nền tảng này trong cộng đồng truyền thông xã hội.
- Các nguồn doanh thu TikTok khác:
Tương tự như nhiều mạng xã hội khác, TikTok cũng có cách kiếm tiền thông qua việc mua sắm trực tiếp trong ứng dụng. Người dùng có thể mua tiền xu với giá từ 99 xu đến 99,99 USD và sử dụng chúng để tip cho những người sáng tạo mà họ yêu thích trên nền tảng. Theo báo cáo ngành năm 2019, TikTok đã thu về 80 triệu USD từ hoạt động mua sắm trong ứng dụng trên toàn cầu. Trong quý đầu tiên của năm 2019, mức chi tiêu của người dùng ước tính đã đạt khoảng 189 triệu USD trên toàn cầu, tăng 222% so với doanh thu của ứng dụng trong cùng kỳ năm 2018. Con số này đã tăng đột ngột lên hơn 2,3 tỷ USD vào năm 2021, đó là một phần do đại dịch COVID-19 khiến sự sử dụng mạng xã hội tăng cao trong bối cảnh các biện pháp phong tỏa và hạn chế khác.
Cho đến tháng 6 năm 2022, TikTok đã kiếm được tổng doanh thu trọn đời ước tính là 5,5 tỷ USD. Đáng chú ý là TikTok chỉ mới bắt đầu chạy quảng cáo hiển thị vào năm 2019. Thay vào đó, các thương hiệu mở tài khoản người dùng trên TikTok và tạo, đăng các video nhỏ. Họ có thể chi trả để quảng cáo video của mình đến những người dùng khác, với mục tiêu cuối cùng là lan truyền và thúc đẩy sự phát triển, thu hút một lượng lớn khán giả cho thông điệp thương hiệu của họ.
Cơ sở người dùng của TikTok
TikTok đã trở thành một trong những ứng dụng truyền thông xã hội được ưa chuộng nhất trên toàn cầu, hiện đang có mặt tại hơn 150 thị trường và hỗ trợ hơn 50 ngôn ngữ, tạo nên một đa dạng ngôn ngữ và văn hóa. Với hơn 3,5 tỷ lượt tải xuống trên toàn thế giới, TikTok không chỉ là một ứng dụng thông thường mà còn trở thành một hiện tượng toàn cầu, vươn lên trở thành một trong những ứng dụng phổ biến nhất mọi thời đại.
Nếu nhìn vào các số liệu, có một số nhân khẩu học đáng chú ý về người dùng TikTok:
- Khoảng 40% người dùng nằm trong độ tuổi từ 18 đến 24, cho thấy sự ưa thích của nhóm tuổi trẻ đối với ứng dụng này.
- 53,4% là người nữ, thể hiện sự đa dạng và chân thành của cộng đồng TikTok.
- Hơn 117 triệu người dùng đến từ Hoa Kỳ, chỉ ra sức ảnh hưởng mạnh mẽ của ứng dụng trong quốc gia này.
- Người dùng trung bình dành khoảng 46 phút mỗi ngày cho TikTok, chứng tỏ sức hút và sự gắn kết mạnh mẽ của nền tảng này với người dùng của mình.
TikTok và Chính trị
Tương tự như hầu hết các trang mạng xã hội, TikTok không thoát khỏi những tranh cãi và những vấn đề nổi lên xung quanh nó. Đặc biệt, TikTok và nhiều ứng dụng khác được sản xuất tại Trung Quốc đã phải đối mặt với các biện pháp cấm ở một số quốc gia. Trong một sự kiện đáng chú ý, TikTok đã bị cấm tại Ấn Độ vào giữa năm 2020 vì được coi là mối nguy hiểm đối với chủ quyền quốc gia. Hành động này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng ngày càng tăng giữa hai quốc gia.
Tương tự, TikTok cũng đã đối mặt với lệnh cấm ở Bangladesh và Indonesia, với lý do chủ yếu là về nội dung khiêu dâm và không phù hợp. Tuy nhiên, ở Indonesia, lệnh cấm đã được hủy bỏ sau một tuần, khi TikTok cam kết loại bỏ nội dung phản cảm và thiết lập một văn phòng địa phương để giám sát và vệ sinh nội dung.
Ngoài ra, TikTok còn phải đối mặt với các vấn đề pháp lý tại Mỹ. Vào tháng 2 năm 2019, họ đã phải trả mức phạt dân sự lớn nhất từ Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) với số tiền 5,7 triệu USD, liên quan đến các cáo buộc thu thập trái phép thông tin cá nhân từ trẻ em. Điều này là một điểm nổi bật trong các vụ kiện liên quan đến quyền riêng tư của trẻ em tại Mỹ.
- TikTok và Chính quyền Trump
Từ tháng 7 năm 2020, Tổng thống thời đó – ông Donald Trump, đã mở cuộc tấn công mạnh mẽ vào TikTok và đe dọa cấm ứng dụng này ở Mỹ. Lý do là lo ngại rằng Đảng Cộng sản Trung Quốc có thể sử dụng dữ liệu người dùng TikTok để theo dõi công dân Mỹ, đặt ra mối đe dọa đối với chủ quyền quốc gia. Trump đã yêu cầu bán TikTok với lý do là để bảo vệ lợi ích quốc gia và giảm thiểu rủi ro.
Những lo ngại về việc các công ty truyền thông xã hội lạm dụng thông tin cá nhân đã trở thành một vấn đề lớn, không chỉ ở Washington mà còn trên toàn thế giới. Tuy nhiên, đến tháng 9 năm 2020, Trump thông báo rằng vấn đề đã được giải quyết, và TikTok sẽ hoạt động tách biệt khỏi chủ sở hữu Trung Quốc, ByteDance, để trở thành một công ty Hoa Kỳ mới mang tên TikTok Global. Thỏa thuận được đề xuất đã tạo ra TikTok Global, với Oracle sở hữu 12,5% cổ phần và trở thành nhà cung cấp dịch vụ đám mây tại Mỹ. Mặc dù thay đổi này có vẻ nhằm giảm bớt lo ngại, song thực tế chỉ là một sự di chuyển dữ liệu từ đám mây này sang đám mây khác, vì dữ liệu người dùng Hoa Kỳ đã được lưu giữ tại Hoa Kỳ.
Trong khi đó, Walmart đã tạm thời đồng ý mua 7,5% cổ phần của TikTok Global, kế hoạch này nhấn mạnh vào việc tổ chức các sự kiện mua sắm trực tiếp trên TikTok. Tuy nhiên, 80% còn lại vẫn thuộc sở hữu của ByteDance. Thỏa thuận này đã gặp nhiều thách thức tại tòa án và tương lai của nó vẫn còn bất chắc dưới chính quyền Biden.
Tại cuộc họp giao ban tại Nhà Trắng vào ngày 10 tháng 2 năm 2021, Thư ký Báo chí Jen Psaki phủ nhận rằng Tổng thống Biden đã đưa ra bất kỳ chính sách mới nào đối với TikTok. Cô nói rằng Nhà Trắng đang tiến hành đánh giá toàn diện về rủi ro đối với dữ liệu của Hoa Kỳ, bao gồm cả từ TikTok, và sẽ giải quyết chúng một cách quyết đoán và hiệu quả, mặc dù không đưa ra thời gian cụ thể cho việc này.
Những phát triển mới nhất của TikTok
TikTok đang đối mặt với một tương lai không chắc chắn tại Mỹ và Liên minh châu Âu (EU). Các nỗ lực của các nhà lập pháp Mỹ để cấm hoàn toàn việc sử dụng TikTok đã gặp nhiều thất bại, chủ yếu là do sự phổ biến rộng rãi của ứng dụng và những nỗ lực tích cực của công ty mẹ ByteDance. Ứng dụng này đang gặp chỉ trích vì chính phủ Trung Quốc có khả năng sử dụng dữ liệu của người dùng Hoa Kỳ và có thể ảnh hưởng đến họ thông qua chức năng “Dành cho bạn” trên ứng dụng. Điều lo ngại là thuật toán của chức năng này vẫn là một bí ẩn và có thể được sử dụng để thao túng hành vi người dùng và truyền tải thông điệp chính trị, có thể can thiệp vào các cuộc bầu cử ở Hoa Kỳ.
Kết quả có thể là ByteDance sẽ thoái vốn một phần thiểu số của mình cho các thực thể Hoa Kỳ, với Oracle và Walmart được xem xét là đối tác tiềm năng. Đề xuất này đã được đưa ra năm 2020, trong đó Walmart và Oracle mỗi bên sẽ mua 10% cổ phần của TikTok Global, một thực thể mới được hình thành. TikTok Global sẽ có trụ sở tại Hoa Kỳ và tuân theo luật pháp và quy định của Hoa Kỳ, nhằm bảo vệ dữ liệu và ảnh hưởng của chính phủ Trung Quốc. Mặc dù thỏa thuận này vẫn đang được xem xét bởi chính quyền Biden đến năm 2021.
TikTok cũng đối mặt với giám sát của EU và phải tuân thủ Đạo luật dịch vụ kỹ thuật số (DSA) của EU để bảo vệ dữ liệu riêng tư của người dùng. EU đã đặt ra hạn chót là ngày 1 tháng 9 năm 2023 để TikTok tuân thủ các quy tắc DSA. Không tuân thủ có thể dẫn đến lệnh cấm TikTok ở EU, với các quy tắc bảo mật nghiêm ngặt nhất và có thể bị phạt tới 6% tổng doanh thu hoặc bị cấm hoàn toàn. Sự phổ biến của TikTok đã làm cho nó trở thành mục tiêu chính của giám sát quyền riêng tư kỹ thuật số ở nhiều khu vực pháp lý, bao gồm cả Hoa Kỳ và EU.
Kết luận
Qua bài viết trên, DC Media đưa ra một số ý chính như sau: TikTok là một ứng dụng web vô cùng phổ biến, với hơn 3,5 tỷ lượt tải xuống trên toàn thế giới. Nó cho phép người dùng tạo ra những video ngắn, thường có độ dài từ 15-30 giây, và chia sẻ chúng trong phần dành riêng của ứng dụng. Hầu hết các video trên TikTok mang tính giải trí, kèm theo những trò chơi khăm và hài kịch. Đặc biệt, trang web này rất phổ biến trong đối tượng dưới 24 tuổi, với khoảng 40% người dùng ở độ tuổi từ 18-24.
Hiện tại, TikTok hoàn toàn thuộc sở hữu tư nhân của công ty mẹ Trung Quốc là ByteDance. Sự sở hữu này đã gây ra lo ngại về việc chính phủ Trung Quốc hoặc các tổ chức có liên quan có thể sử dụng TikTok để thu thập và kiểm soát dữ liệu người dùng. Do đó, TikTok đã bị cấm ở Ấn Độ vì lo ngại về an ninh quốc gia và cũng bị cấm trên các thiết bị web của chính phủ liên bang và nhiều bang ở Hoa Kỳ.
Cả Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu (EU) đều đang xem xét vấn đề TikTok do những lo ngại về quyền riêng tư và quyền sở hữu, có thể dẫn đến việc cấm ứng dụng này ở những khu vực pháp lý này. TikTok đã cam kết họ sẽ nỗ lực hết mình để tuân thủ các nguyên tắc của EU, trong khi tại Mỹ, vấn đề xoay quanh quyền sở hữu của một công ty Trung Quốc. Điều này cho thấy ByteDance có thể phải bán một phần của TikTok cho các đối tác Mỹ, mặc dù đối tác chưa được xác định rõ ràng.
Hiện TikTok đang phải đối mặt với nhiều thử thách, như lo ngại về quyền riêng tư, an ninh thông tin và quản lý nội dung. Câu chuyện của TikTok là một hành trình đầy thách thức và cơ hội, làm thay đổi cách chúng ta tiếp cận và tận hưởng nội dung trực tuyến. Điều này đã mở ra một kỷ nguyên mới trong truyền thông số và cho thấy sức ảnh hưởng lớn của nền tảng này đối với văn hóa và sáng tạo toàn cầu.
