Dự luật của Chính phủ Mỹ nhằm vào TikTok đang tạo nên làn sóng lo ngại lớn trong cộng đồng doanh nghiệp và những người bán hàng nhỏ lẻ. Từ khi ra mắt, TikTok đã nhanh chóng trở thành một nền tảng quan trọng giúp các doanh nghiệp nhỏ tiếp cận khách hàng một cách hiệu quả và chi phí thấp.
Tuy nhiên, với những đề xuất kiểm soát chặt chẽ hoặc thậm chí cấm cửa nền tảng này, hàng triệu người kinh doanh đang đứng trước nguy cơ mất đi kênh bán hàng quan trọng của mình. Sự thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến việc kinh doanh mà còn gây ra những hệ lụy sâu rộng về mặt kinh tế và xã hội, đòi hỏi các doanh nghiệp nhỏ phải tìm cách thích ứng với một tương lai đầy trắc trở và không chắc chắn. Hôm nay, hãy cùng DC Media tìm hiểu về vấn đề này qua bài viết sau!
Những người bán hàng tại Trung Quốc vấp phải rào cản lớn
Luo Ziyan, chủ sở hữu tài khoản trực tuyến Daxiang, đã điều hành một số cửa hàng sinh lời trên TikTok cho Công ty thương mại điện tử Uebezz, khiến nhiều nhà buôn khác ở Nghĩa Ô, trung tâm xuất khẩu phía Nam Thượng Hải (Trung Quốc), phải ghen tị.
Với vai trò giám đốc bán hàng xuyên biên giới, Luo Ziyan là một trong những người tiên phong sử dụng TikTok, ứng dụng chia sẻ video ngắn phổ biến toàn cầu, để quảng cáo hàng gia dụng tới người tiêu dùng ở Mỹ và Đông Nam Á. Thành công vượt trội của cô đã thu hút sự quan tâm của nhiều người, dẫn đến hàng loạt tin nhắn hỏi thăm và mong muốn cô chia sẻ kinh nghiệm bán hàng trên nền tảng này.
Tuy nhiên, tình hình đã thay đổi đáng kể vào ngày 24 tháng 4, khi Tổng thống Mỹ Joe Biden ký ban hành luật yêu cầu ByteDance, tập đoàn Trung Quốc sở hữu TikTok, phải thoái vốn khỏi ứng dụng này ở Mỹ trong vòng 270 ngày, nếu không sẽ đối mặt với lệnh cấm. Kể từ đó, Luo Ziyan đã nhận được ít nhất một câu hỏi mỗi ngày từ những người quan tâm về rủi ro khi mở cửa hàng trên TikTok. Họ lo lắng về tương lai của việc kinh doanh trên nền tảng này và muốn biết liệu có nên tiếp tục đầu tư vào TikTok ở thị trường Mỹ hay không.
Luo Ziyan thừa nhận rằng cô không biết phải trả lời thế nào. “Nếu không có luật này, tôi chắc chắn sẽ khuyên họ nên làm như vậy ở Mỹ,” cô chia sẻ và nhấn mạnh rằng hoạt động kinh doanh của cô ở Mỹ chắc chắn có lợi hơn so với các thị trường khác. Sự bất định về pháp lý đã khiến cô cảm thấy khó đưa ra lời khuyên chắc chắn cho những người mong muốn theo bước chân của mình.
Trong khi đó, các thương nhân xuyên biên giới khác được phỏng vấn bởi SCMP đã có những phản ứng rõ ràng hơn. Hong Ming, đồng sáng lập tổ chức TikTok Seller Alliance có trụ sở tại thành phố Thâm Quyến (Trung Quốc), khẳng định: “Đây không phải là lúc để những người mới quyết định tham gia vào thị trường Mỹ.” Lời khuyên của ông phản ánh sự lo ngại về tương lai của TikTok tại Mỹ và sự không chắc chắn mà các nhà bán hàng mới có thể phải đối mặt nếu quyết định đầu tư vào nền tảng này trong bối cảnh hiện tại.
Đòn giáng mạnh vào tham vọng của ByteDance
Dự luật mới của Chính phủ Mỹ đã gây trở ngại không nhỏ cho các doanh nhân Trung Quốc đang có kế hoạch mở rộng kinh doanh trên TikTok, và cả bản thân nền tảng này, vốn đang nỗ lực kiếm lợi nhuận thông qua thương mại điện tử nhờ vào sự phổ biến trong giới trẻ Mỹ. Hơn 500.000 thương nhân Trung Quốc đã bán hàng cho người tiêu dùng Mỹ thông qua TikTok vào cuối năm ngoái, một con số đã tăng gấp đôi so với ba tháng trước đó. Trên phạm vi toàn cầu, TikTok đã có hơn 15 triệu người bán hàng tính đến tháng 12 năm 2023.
Tuy nhiên, TikTok hiện đang chạy đua với thời gian vì nền tảng này chỉ còn thời hạn đến ngày 19-1-2025 để “chiến đấu” cho sự hiện diện của mình ở Mỹ. ByteDance, công ty mẹ của TikTok, vẫn kiên quyết không từ bỏ quyền sở hữu ứng dụng này. Tháng trước, công ty có trụ sở tại Bắc Kinh đã tuyên bố rằng họ không có kế hoạch thoái vốn khỏi TikTok tại Mỹ.
Đây không phải lần đầu tiên TikTok phải đối mặt với lệnh cấm. Năm 2020, Ấn Độ đã chặn TikTok và nhiều ứng dụng khác của Trung Quốc với lý do lo ngại về quyền riêng tư và bảo mật. Tuy nhiên, việc rời khỏi Mỹ sẽ gây hậu quả nghiêm trọng hơn nhiều cho TikTok nói riêng và tham vọng công nghệ của Trung Quốc nói chung. Theo một nguồn tin thân cận trong nội bộ ByteDance, TikTok có thể chấp nhận việc rời khỏi Ấn Độ, nhưng việc rời Mỹ là một câu chuyện hoàn toàn khác, bởi nhiều video lan truyền toàn cầu trên nền tảng này được tạo ra bởi người dùng Mỹ.
Việc TikTok rời khỏi Mỹ cũng sẽ giáng một đòn mạnh vào tham vọng của nhà đồng sáng lập ByteDance, tỷ phú Zhang Yiming. Zhang Yiming đã nhiều lần nói về tầm nhìn toàn cầu của ông với TikTok. Giấc mơ đó giờ đây dường như ngày càng xa vời trong bối cảnh cạnh tranh giữa Trung Quốc và Mỹ ngày càng gay gắt.
Các nguồn tin thân cận cũng chia sẻ với Reuters rằng nếu hành động pháp lý thất bại, ByteDance thà đóng cửa các hoạt động của TikTok tại Mỹ chứ không bán nền tảng này. Điều này có thể coi là hợp lý, bởi dù ByteDance có phản ứng tương đối kiềm chế về dự luật nhằm vào TikTok ở Mỹ, Chính phủ Trung Quốc đã tuyên bố rõ rằng các thuật toán mạnh mẽ thúc đẩy TikTok không thể được bán cho chủ sở hữu Mỹ.
Ngay cả khi ByteDance cố gắng bán TikTok cho các công ty Mỹ, sự phản đối từ truyền thông nhà nước và người dùng Internet Trung Quốc sẽ khiến những nỗ lực đạt được thỏa thuận đối mặt với nhiều khó khăn về mặt chính trị. Hồi năm 2020, những chỉ trích từ dư luận trong nước khi ByteDance nỗ lực bán cổ phần thiểu số trong TikTok cho các nhà đầu tư Mỹ đã khiến công ty phải tuyên bố làm rõ rằng TikTok Global vẫn sẽ là công ty con thuộc sở hữu hoàn toàn của họ.
Những người bán hàng tại Mỹ loay hoay tìm kiếm giải pháp
Những biến động liên quan đến TikTok không chỉ ảnh hưởng tới những người bán hàng tại Trung Quốc mà còn tác động mạnh mẽ đến các doanh nghiệp nhỏ tại Mỹ. Theo dữ liệu được TikTok công bố vào tháng 3, hơn 7 triệu doanh nghiệp nhỏ ở Mỹ đang sử dụng nền tảng này để kinh doanh.
Rory Cutaia, người sở hữu một nền tảng mua sắm trực tuyến trên mạng xã hội đã hợp tác với TikTok Shop, nhận định rằng việc cấm TikTok sẽ tạo ra hiệu ứng lan rộng đến nền kinh tế vì nền tảng này đã trở thành công cụ chính cho các công ty mới nổi. Cutaia nhấn mạnh: “Có lẽ hàng tỉ đô la Mỹ sẽ bị loại bỏ khỏi nền kinh tế”.
Bilal Rehman, một người có ảnh hưởng (KOL) đã thành công trong việc xây dựng hoạt động kinh doanh đồ nội thất trị giá hàng triệu đô la Mỹ nhờ TikTok, chia sẻ với AFP: “TikTok cực kỳ quan trọng đối với công việc kinh doanh của tôi. Không giống như các nền tảng khác, thuật toán của TikTok được thiết kế để hiển thị bạn với nhiều đối tượng khác nhau, không chỉ những người biết bạn hoặc quen thuộc với bạn. Nhờ đó, tôi đã có được lượng khán giả khổng lồ từ khắp nơi trên thế giới – điều không thể có được với Facebook, Instagram hay YouTube”.
Rehman lo ngại rằng dự luật mới có thể khiến “tất cả những doanh nghiệp đã được xây dựng dựa trên TikTok trong 5-6 năm qua phải chịu những khoản lỗ nặng nề, lượng khách hàng bị cắt giảm và kéo theo sự mất mát nhiều việc làm”.
Trong bối cảnh sự bất ổn ngày càng gia tăng, nhiều KOL trên TikTok đã bắt đầu thực hiện các biện pháp phòng ngừa. Alessandro Bogliari, nhà đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Công ty The Influencer Marketing Factory có trụ sở tại Miami, khuyến cáo rằng điều rất quan trọng đối với những nhà sáng tạo và người bán hàng là phải đa dạng hóa sự hiện diện của mình bất kể có lệnh cấm TikTok hay không.
Ông nói: “Thật rủi ro khi chỉ dựa vào một nền tảng, do các thuật toán luôn thay đổi ảnh hưởng đến cách những người sáng tạo nội dung tiếp cận khán giả của họ. Hơn nữa, nếu TikTok bị cấm, các nhà sáng tạo và người bán hàng có thể gặp khó khăn về tài chính khi cố gắng tìm kiếm các nguồn doanh thu mới”.
Những thay đổi này đang buộc các doanh nghiệp và cá nhân dựa vào TikTok phải suy nghĩ lại về chiến lược kinh doanh và tiếp cận khách hàng của mình trong tương lai.
Những bất ổn chờ đợi TikTok và các doanh nghiệp
Dù phổ biến rộng rãi, TikTok vẫn phải cạnh tranh gay gắt. Theo Sensor Tower, gần 94% người dùng TikTok ở Mỹ cũng xem YouTube, 80% dùng Instagram, và 68% dùng Facebook.
Abraham Yousef, nhà phân tích tại Sensor Tower, nhận định: “Google và Meta Platforms sẽ nắm bắt nhu cầu quảng cáo cho video ngắn với Shorts và Reels”.
Theo EchoTik, giá trị hàng hóa bán trên TikTok ở Mỹ tháng trước chỉ đạt dưới 419 triệu đô la, giảm so với tháng 3. Tuy nhiên, Wang Haizhou, người sáng lập EchoTik, cho biết Mỹ vẫn là thị trường quan trọng do dẫn đầu xu hướng văn hóa và mức sống khá giả.
Nếu TikTok rời Mỹ, Hong Ming từ TikTok Seller Alliance cho biết sẽ chuyển sang nền tảng khác, dù doanh số không thể so sánh. Ông khuyên người bán hàng nên bình tĩnh và tiếp tục hoạt động trong thời gian chờ đợi.
Luo Ziyan, Giám đốc bán hàng của Uebezz, cho biết công ty vẫn duy trì hoạt động ở Mỹ. Các bước tiếp theo sẽ phụ thuộc vào điều khoản của lệnh cấm. Nếu chỉ xóa TikTok khỏi cửa hàng ứng dụng, cô vẫn có thể tiếp cận người dùng đã cài đặt ứng dụng.
Những thách thức này buộc người bán và người dùng phải cân nhắc lại chiến lược kinh doanh. Đa dạng hóa nền tảng là cần thiết để đảm bảo ổn định và bền vững trong bối cảnh biến động công nghệ và chính trị.
Như vậy, trước những thách thức và bất ổn hiện tại, các doanh nghiệp và người bán hàng cần linh hoạt và sáng tạo hơn bao giờ hết. Sự phụ thuộc vào một nền tảng duy nhất như TikTok có thể trở thành con dao hai lưỡi, đặc biệt khi nền tảng này đối mặt với nguy cơ bị cấm ở các thị trường quan trọng như Mỹ.
Việc đa dạng hóa kênh tiếp cận khách hàng không chỉ là biện pháp phòng ngừa rủi ro mà còn mở ra nhiều cơ hội mới, giúp doanh nghiệp duy trì và phát triển trong bối cảnh thay đổi liên tục. Với tinh thần sẵn sàng thích ứng và đổi mới, các doanh nghiệp có thể vượt qua giai đoạn khó khăn này, đồng thời xây dựng một nền tảng kinh doanh bền vững và linh hoạt hơn.
