Ngày nay, cuộc sống diễn ra với tốc độ nhanh chóng và đổi mới liên tục, có một hiện tượng đang nổi lên đầy thú vị: nhiều tài xế công nghệ đã đặt chân vào thế giới của TikTok, từ việc lái xe qua những con đường đông đúc đến việc trở thành những ngôi sao mạng xã hội. “Nghề tay trái” này đã thu hút sự chú ý không chỉ vì sự độc đáo mà còn bởi sự khả năng biến hóa và sáng tạo của họ trên nền tảng này. Điều này đặt ra câu hỏi về sức mạnh của mạng xã hội và cách mà nó đang thay đổi cách chúng ta làm việc và tương tác trong xã hội ngày nay. Cùng DC Media tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau bạn nhé!
Tài xế công nghệ làm TikToker
Trang Rest of World gần đây đã đưa ra câu chuyện về bà Mpo Bhabay, một tài xế công nghệ toàn thời gian của Gojek tại Indonesia. Bà, 44 tuổi, đã thu hút được 250.000 người theo dõi bằng cách chia sẻ những video về cuộc sống hàng ngày của mình, từ những khó khăn khi lái xe đến trải nghiệm của một người mẹ bình thường.
Sau ba năm làm việc chăm chỉ, bà Bhabay đã từ việc quảng cáo miễn phí chuyển sang kiếm được 200 USD (khoảng 4,7 triệu đồng) cho mỗi video. Số tiền này cao hơn nửa mức lương tối thiểu ở Jakarta, nơi bà đang sống.
Với tối đa bốn video được tài trợ mỗi tháng, bà Bhabay kiếm được trung bình 3 USD mỗi ngày. Mặc dù không phải là một số tiền lớn, nhưng nếu xem xét rằng đây chỉ là công việc thêm và có thể gấp đôi mức lương tối thiểu, thì đây vẫn là một khoản thu nhập đáng kể.
Nhờ công việc này, bà Bhabay đã mua được một căn nhà nhỏ và trả gần hết nợ nần. Bà chỉ là một trong số nhiều tài xế taxi công nghệ, xe ôm công nghệ ở Đông Nam Á trở thành TikToker nổi tiếng. Các tài xế này ghi lại, đôi khi lãng mạn hóa, cuộc sống hằng ngày của họ, có khi đó là những cuộc gặp gỡ cảm động, có khi là những suy tư đơn thuần về các vấn đề xã hội, hoặc những kịch bản hài hước với kết cục đầy kịch tính.
Những video này, đôi khi đạt hàng triệu lượt xem, đã chuyển thành các hợp đồng quảng cáo và tài trợ cho các tài xế.
“Tôi nhìn những gì xảy ra xung quanh và ghi lại”
Đó là điều Jesse Bouman, CEO của Slice Group, một công ty phát triển công cụ số ở Indonesia, nhấn mạnh khi nói với trang Rest of World. Ông cho biết: “Lí do khiến những tài xế xe ôm công nghệ này nhận được nhiều sự chú ý là vì họ rất chân thực. Những người sáng tạo nội dung này đang trở thành doanh nhân”.
Nhìn vào công việc chính của họ, những người như Mpo Bhabay đang đối mặt với một lựa chọn khó khăn: lái xe suốt 12 giờ mỗi ngày để kiếm đủ tiền sống hoặc tìm một công việc mới. Quay video trên TikTok trở thành một nghề làm thêm lý tưởng.
Chỉ cần một chiếc smartphone và một công cụ chỉnh sửa video đơn giản là đủ để bắt đầu. Những tài xế này lấy nội dung từ cuộc sống hàng ngày của họ, những gì họ trải qua khi lái xe hoặc giao đồ. Sau đó, họ dành thời gian rảnh rỗi hoặc buổi tối để chỉnh sửa video.
Nếu với Mpo Bhabay, việc này là cách để có thêm thu nhập để nuôi sống gia đình (bà là mẹ của 9 người con), thì đối với một số người khác, việc này đơn giản là để trải nghiệm cảm giác trở thành người nổi tiếng trên mạng xã hội, thoát khỏi công việc hàng ngày đơn điệu và tẻ nhạt. Hà Văn Công, một tài xế xe ôm Grab 25 tuổi ở Hà Nội, là một ví dụ. Anh đã đầu tư 15 triệu đồng cho thiết bị quay phim, trong đó có một camera 360 độ. Anh bắt đầu làm video một cách nghiêm túc từ tháng 6.
Một trong những video của anh thu hút người xem nhất có nội dung “Top những đơn hàng mà shipper thích nhất”, trong đó có hình ảnh của một chiếc chìa khóa. Tiết lộ với Rest of World, trong vòng một tháng kể từ khi ra mắt trên TikTok, một công ty quảng cáo đã đề nghị trả cho anh 750.000 đồng để thực hiện một video về các sản phẩm bảo hiểm của Grab dành cho tài xế và hành khách.
“Tôi muốn làm những video vui nhộn chia sẻ về cuộc sống của một tài xế và xây dựng thương hiệu riêng”, anh nói, hy vọng kiếm được tiền từ kênh YouTube của mình. Hiện tại, anh đã thu hút được khoảng 6.800 người theo dõi.
Theo Thue Quist Thomasen, CEO của Decision Lab, một công ty nghiên cứu thị trường có trụ sở ở TP.HCM, “Đã có một cộng đồng tài xế công nghệ làm vlog trên YouTube trong nhiều năm, thu hút từ hàng nghìn đến hàng triệu lượt xem. Nay, TikTok mở ra một nền tảng khác và những đối tượng mới”.
“Nếu không quay video, chắc tôi đã bỏ nghề tài xế công nghệ rồi”
Phạm Văn Mạnh, một tài xế xe ôm công nghệ ở Hà Nội, chia sẻ với trang Rest of World. Năm ngoái, anh cùng với 2 người bạn đã đầu tư 70 triệu đồng (khoảng 2.950 USD) để mua camera 360 độ, mic và MacBook để tạo nội dung số. Mạnh lái xe cho Grab hàng ngày, nảy ra ý tưởng nội dung và kịch bản, trong khi bạn đồng hành làm việc chỉnh sửa. Mỗi tuần, nhóm của anh tạo ra một video, chủ yếu xoay quanh cuộc trò chuyện giữa Mạnh và các hành khách, từ những cô gái đang gặp khó khăn trong tình cảm đến nhà đầu tư bất động sản. Video thu hút gần 76.000 người theo dõi và dự kiến sẽ đạt cột mốc 100.000 người trong năm nay. Với các video được tài trợ, nhóm của anh kiếm được 4 triệu đồng (khoảng 170 USD).
Anh Mạnh nói: “Nghề tài xế thực sự là một công việc khó khăn, mệt mỏi. Nếu không có kênh video này, tôi có lẽ đã từ bỏ từ lâu. Tôi hiểu rõ những khó khăn mà các tài xế phải đối mặt. Họ phải lái xe từ 9 giờ sáng đến 11 giờ tối”.
Jesse Bouman từ Slice Group phân loại những tài xế này là “những người có ảnh hưởng vi mô”, tạo ra nội dung số thu hút hàng chục nghìn người theo dõi. Các nhà quảng cáo thích hợp những kênh này vì lượng người theo dõi thực sự. Mặc dù nội dung ngọt ngào và ấm áp thường thúc đẩy sự tương tác, những video về các vấn đề xã hội gây tranh cãi cũng thu hút người xem. Ví dụ, vào tháng 3, video của Rika Goldie, 28 tuổi, đã trở thành “hit”. Đó là một cuộc trò chuyện về sự phân biệt đối xử mà các tài xế xe ôm nữ ở Jakarta phải đối mặt.
“Chúng tôi thường bị khách nam hủy chuyến, gần như mỗi ngày. Tôi có bằng lái xe. Tôi cũng tham gia khóa đào tạo lái xe an toàn của Gojek. Vậy nên, nếu không muốn ngồi sau lưng của các tài xế nữ, làm ơn tự lái đi”, cô nói.
Video này hiện có hơn 6 triệu lượt xem. Goldie đã thu hút hơn 60.000 người theo dõi và nhận được một số hợp đồng quảng cáo trị giá khoảng 1 triệu rupiah (khoảng 65 USD hoặc 1,55 triệu đồng) mỗi tháng.
Tuy nhiên, những tài xế như Goldie càng nổi tiếng sẽ càng đối mặt với áp lực từ việc phải sáng tạo ra nội dung mới, thu hút người xem. Họ lo lắng rằng video của mình sẽ trở nên lỗi thời và cuối cùng bị quên lãng.
Như vậy, khi nhìn vào sự phát triển của nhiều tài xế công nghệ trở thành TikToker, ta không chỉ thấy được sự linh hoạt và sáng tạo của họ mà còn nhận ra sức mạnh của nền văn hóa số đang ngày càng thâm nhập sâu vào cuộc sống hàng ngày. Điều này là một minh chứng rõ ràng cho việc mạng xã hội không chỉ là nơi giải trí mà còn là một cơ hội cho mọi người để thể hiện bản thân và kết nối với một cộng đồng rộng lớn.
Bằng cách tận dụng sự kỹ năng cá nhân và sự sáng tạo, các tài xế công nghệ đã mở ra một con đường mới, một cách tiếp cận đầy tiềm năng cho sự phát triển cá nhân và sự thay đổi trong cách chúng ta nhìn nhận về công việc và xã hội xung quanh. Điều này đồng thời cũng thúc đẩy chúng ta suy nghĩ về sự linh hoạt và khả năng thích ứng của con người trong thời đại số hóa ngày nay.
