Đối với những người yêu thích nấu ăn hoặc có đam mê vô hạn với đồ ăn và thức uống, TikTok dường như đang dần thay thế các nền tảng truyền thông truyền thống như sách báo, blog-pages, thậm chí cả YouTube để trở thành nguồn cung cấp chính các công thức và hướng dẫn nấu ăn đơn giản, tiện lợi và phong phú. Trên TikTok, người dùng có thể dễ dàng tìm thấy hàng ngàn video về nấu ăn, từ những món đơn giản hàng ngày đến các món ăn đặc biệt và độc đáo.
Mặc dù các phương tiện truyền thông đại chúng và các chuyên gia ẩm thực, dinh dưỡng có thái độ cẩn trọng và thường chỉ trích xu hướng này, nhưng đồ ăn “độc lạ” vẫn luôn được người dùng TikTok nhiệt tình bắt trend. Các món ăn thú vị, nổi bật với hình thức độc đáo thường nhận được sự quan tâm và chia sẻ rộng rãi trên nền tảng này.
Ngoài trải nghiệm cá nhân, nhiều cơ sở kinh doanh đồ ăn online nhanh nhạy đã nắm bắt cơ hội này và sản xuất các món ăn độc đáo này với số lượng lớn để bán và kiếm lời. TikTok trở thành một kênh quảng bá và tiếp thị hiệu quả, thu hút được đông đảo khách hàng và người dùng với sự độc đáo và sáng tạo của các món ăn được giới thiệu trên nền tảng này. Cùng DC Media tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây!
Nguồn cảm hứng mới từ đồ ăn độc, lạ
Đối với những người yêu thích nấu ăn hoặc có đam mê vô tận với đồ ăn và thức uống, TikTok dường như đang dần thay thế các nền tảng truyền thông truyền thống như sách báo, blog-pages, thậm chí cả YouTube để trở thành nguồn cung cấp chính các công thức và hướng dẫn nấu ăn đơn giản, tiện lợi và phong phú.
Một số video nấu ăn “độc, lạ” thường được TikToker đi tiên phong tạo trend và giới thiệu như một khám phá hay sáng tạo mới trong ẩm thực. Tuy nhiên, sự thật không phải là như vậy nếu ta có kiến thức và hiểu biết về lịch sử, văn hóa, thói quen ăn uống của mỗi vùng miền. Ví dụ, người miền Tây từ xưa đã có những món ăn “chơi”, sử dụng các nguyên liệu đơn giản và phổ biến như lá cóc, lá xoài, bông bần, bông so đũa, làm nên những món ăn đặc trưng có giá trị văn hóa sâu sắc.
Huỳnh Thị Diễm, đầu bếp fine dining, chia sẻ rằng những món ăn này có thể không được coi là “độc, lạ” nếu như người xem đã quen thuộc với chúng. Tuy nhiên, những video về các món này trên TikTok đã mang lại nhiều kỷ niệm đẹp và cảm hứng sáng tạo. Đây là nguồn cảm hứng để các đầu bếp sáng tạo ra những món fine dining tại nhà hàng của họ.
Một lý do khác khiến các món ăn “độc, lạ” trở thành hot trend trên TikTok là sự dễ thực hiện. Các công thức nấu ăn đơn giản, dễ dàng tìm được nguyên liệu, thu hút người xem thử làm theo.
Với một cuốn cookbook giá trị cao, nếu không được áp dụng vào thực tế, nó sẽ trở nên vô giá trị. Trong khi đó, các công thức nấu ăn được chia sẻ miễn phí trên mạng vẫn sẽ hữu ích nếu khuyến khích người ta làm theo, mang lại cảm giác “mình cũng có thể làm được”. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc kết nối gia đình, bạn bè và thúc đẩy sự chăm chỉ và sáng tạo trong nấu ăn.
Do đó, nên ủng hộ các video nấu ăn trên TikTok nếu chúng có thể thúc đẩy sự kết nối gia đình, thúc đẩy sự chăm chỉ và sáng tạo trong việc nấu ăn.
Ảnh hưởng của đồ ăn “ảo” trong thế giới thực
Mùa hè năm trước, giá măng cụt chín dao động từ 45.000-65.000đ/kg, trong khi măng cụt xanh thì ít ai để ý. Tuy nhiên, hiện tại, giá của măng cụt xanh gọt vỏ đã tăng lên đáng kể, dao động từ 550.000-600.000đ/kg. Tương tự, mãng cầu cũng đã tăng giá gấp đôi so với cùng kỳ năm trước, dao động từ 40.000-70.000đ/kg. Dù giá cả tăng chóng mặt như vậy, nhiều tiểu thương ở các chợ đầu mối tại Hà Nội báo cáo tình trạng “cháy hàng” thường xuyên, phải đặt trước hàng ngày để đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
Các hot trend về đồ ăn “độc, lạ” đã không chỉ giới hạn trong cộng đồng TikTok, mà còn tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến xu hướng tiêu dùng xã hội. Nhiều quán nước và thương hiệu nổi tiếng như Phúc Long đã bắt đầu đưa trà mãng cầu vào thực đơn của họ. Trên Facebook, chỉ cần tìm kiếm “gỏi gà măng cụt” là sẽ xuất hiện hàng chục bài đăng bán set gỏi gà nguyên con đã làm sẵn. Nhu cầu lớn đối với măng cụt xanh đã tạo ra một ngành nghề mới, thu hút sinh viên, tài xế công nghệ và nhân viên văn phòng đi gọt vỏ măng cụt thuê cho các cửa hàng trái cây.
Nếu làm việc hiệu quả, một người có thể kiếm được từ 700.000-800.000đ mỗi ngày từ công việc gọt vỏ măng cụt, vượt xa mức lương của những nghề “cột thun bịch nước mắm” từng là trào lưu trên mạng.
Ngoài Việt Nam, các món ăn “độc, lạ” cũng đang làm mưa làm gió trên cộng đồng TikTok ở nhiều quốc gia khác. Ví dụ, các món ăn như cloud bread, orange coffee, sushi bake hay corn ribs đã trở thành hot trend. Các món ăn này không chỉ xuất hiện trên mạng mà còn bước ra ngoài đời thực, tạo nên những ảnh hưởng lớn đến ngành ẩm thực và đời sống hàng ngày của mọi người.
Thậm chí, một công ty startup đã nhanh chóng đăng ký tên thương hiệu The Cloud Bread Company và bắt đầu sản xuất loại bánh này với nhiều hương vị hấp dẫn, phân phối chúng thông qua các đại lý và cơ sở hợp tác trên khắp nước Mỹ. Các trang web ẩm thực lớn như BBC Good Food ở Anh cũng đưa ra các công thức làm món trứng sốt pesto xanh mướt và bánh mì có màu sắc rực rỡ như những đám mây, nhằm đáp ứng nhu cầu của độc giả và theo kịp xu hướng mới nhất trong ẩm thực.
Khi sáng tạo không phải là một đặc quyền
Nếu không tính đến những món ăn “độc, lạ” được tạo ra với mục đích thuần túy gây sốc hay câu views như trà sữa nấu mì tôm hay kem ốc quế ăn với bún bò, xu hướng đồ ăn D.I.Y (tự chế) trên TikTok thực sự là một trào lưu khá lành mạnh và hữu ích.
Sự sáng tạo chính là yếu tố làm cho ẩm thực trở nên đa dạng và hấp dẫn. Nếu không có sự sáng tạo, đồ ăn sẽ trở nên buồn tẻ và lặp đi lặp lại. Và sự sáng tạo không phải là đặc quyền của một vài người, mà là của mọi người.
Đồ ăn (nấu chín) đã xuất hiện từ rất lâu, từ khi con người tìm thấy lửa và bắt đầu sử dụng nó trong nấu ăn. Những nguyên liệu và món ăn được coi là truyền thống cũng đều đã từng có “buổi đầu tiên.” Một trong những ví dụ tiêu biểu là trái cà chua.
Cà chua ngày nay là một nguyên liệu phổ biến được sử dụng trên toàn thế giới. Nhưng không phải ai cũng biết đến câu chuyện về Robert Gibbon Johnson – một nhà nông và sử học sống ở New Jersey, Mỹ vào cuối thế kỷ 18. Ông đã từng đứng trước đám đông người dân quê ông và ăn một rổ cà chua sống, chỉ để chứng minh rằng nó không gây độc hại.
Sushi bake là một ví dụ thú vị khác. Trong truyền thống, sushi của người Nhật được đánh giá cao vì cơm ngắn hạt (short grain rice) được nấu vừa tới và ăn kèm với các nguyên liệu tươi ngon như tôm, cá, mực… và thường ít chịu ảnh hưởng từ nhiệt.
Sushi bake, hay sushi bỏ lò, là một món ăn hot trend hoàn toàn ngược lại các giá trị truyền thống của sushi. Tuy nhiên, món ăn này được rất nhiều người chấp nhận và xuất hiện trong nhiều nhà hàng Nhật. Nó gợi nhớ đến California Roll, một loại maki sushi nổi tiếng do người Mỹ sáng tạo, hoặc Poke Bowl, một dạng sushi được tháo rời xuất hiện từ đảo Hawaii.
Để có cái nhìn công bằng hơn về đồ ăn “độc, lạ” trên Tik Tok
Lẽ đương nhiên, không phải lúc nào các “sáng tạo” về ẩm thực trên TikTok cũng thành công hoặc được ủng hộ. Một đầu bếp chuyên nghiệp có thể sẽ cảm thấy “bị xúc phạm” khi xem một video trên TikTok mà người dùng dùng bột năng để làm sệt sốt mì Ý. Một chuyên gia dinh dưỡng có thể sẽ “thất kinh” khi xem một video hướng dẫn kết hợp những nguyên liệu không hợp lý với nhau.
Những vụ lừa đảo, như việc quảng cáo mật ong hoa vải nhưng thực chất chỉ chứa đường của một TikToker có tiếng làm kinh doanh trực tiếp, đã gây hoang mang cho người xem và khiến họ không biết nên tin vào đâu.
Tuy nhiên, không nên vội vàng quy chụp tất cả các nội dung sáng tạo ẩm thực trên TikTok là vô bổ. Xét cho cùng, TikTok cũng chỉ là một nền tảng giống như vô vàn các nền tảng mạng xã hội khác đã từng xuất hiện và sẽ tiếp tục xuất hiện trong lịch sử loài người.
Quý ông Johnson có thể đã may mắn khi cà chua không gây độc hại, nhưng ai biết được đã có bao nhiêu người bỏ mạng vì tiên phong ăn thử những loại cây, quả dại hái được ở trong rừng?
Những người theo chủ nghĩa hoài nghi có thể sẽ còn đặt câu hỏi về “tuổi thọ” của những xu hướng đồ ăn “độc, lạ” như gỏi gà măng cụt xanh hay trà mãng cầu. Nghi vấn đó là có cơ sở, bởi không phải cứ là đồ ăn hot trend thì sẽ trở thành “một phần của lịch sử.”
Mochi chấm kem sữa cách đây hai tháng vẫn còn là một trào lưu nóng hổi, nhưng hiện giờ đã gần như hoàn toàn biến mất. Mặc dù thế, sự thật là các món ăn hot trend này đã được đón nhận nồng nhiệt bởi những người yêu ẩm thực và thích nấu ăn. Thậm chí như trong trường hợp của măng cụt xanh: đã tạo ra công ăn việc làm, dù chỉ là thời vụ, cho rất nhiều người.
Ngay cả những thương hiệu lớn như Phúc Long cũng sử dụng TikTok để nắm bắt thị hiếu người dùng. Bên cạnh đó, những đầu bếp fine dining như Diễm cũng tìm thấy ở đó nguồn cảm hứng sáng tạo món ăn.
Vì vậy, vai trò của những món ăn hot trend, hay các “nhà sáng tạo nội dung ẩm thực” trên TikTok nói riêng và các nền tảng mạng xã hội nói chung cần được nhìn nhận, nếu không muốn nói là ghi nhận, bằng một thái độ cởi mở và khuyến khích hơn.
